انتظار ظهور منجی، مسأله ای است که فکر و اندیشه ی بشر را از دیرباز به خویش مشغول ساخته و مؤمنان را چشم به راه و منتظر تحقق وعده های الهی قرار داده است. ما نیز در این گفتار، به دنبال برداشتن قدمی در این عرصه هستیم تا با شناخت این انتظار بدانیم، چه وظایفی بر عهده داریم و چگونه می توانیم در تحقق این وعده ها نقشی ایفا کنیم. در آغاز، ارائه تعریفی از این واژه، طبیعی می نماید.
برداشت های گوناگونی از واژه «انتظار» صورت گرفته است که هر یک از آنها می تواند سمت و سوی رفتار منتظران را مشخص کند و به تبع آن، آثار مختلفی در زندگی منتظران بر جای بگذارد. در این میان، انتظار راستین که همسو با آیات و روایات اسلامی است و عقل وعرف نیز از آن پشتیبانی می کند، آثار و کارکردهای بسیار سازنده ای در حیات انسان منتظر و جامعه منتظران دارد.
معنای حقیقی انتظار
در فرهنگ مهدوی، انتظار در لغت به معنای «چشم به راه بودن»، «توقع داشتن» و «نگرانی» است و از نظر روان شناسی، کیفیتی روحی است که سبب پیدایش حالت آمادگی برای آن چیزی است که انتظار می رود و نقطه مقابل آن، نا امیدی است. «مسأله انتظار حکومت حق و عدالت مهدی و قيام مصلح جهانی، در واقع مرکب از دو عنصر است: عنصر نفی و عنصر اثبات. عنصر نفی، همان بیگانگی از وضع موجود و عنصر اثبات، خواهان وضع بهتر است. اگر این دو جنبه در روح انسان به صورت ریشه دار حلول کند، سرچشمه دو رشته اعمال دامنه دار خواهد شد. این دو رشته اعمال، عبارت است از ترک هر گونه همکاری و هماهنگی با عوامل ظلم و فساد و حتی مبارزه و درگیری با آنان از یک سو و خودسازی و خودباوری و جلب آمادگی جسمی و روحی، مادی و معنوی، برای شکل گرفتن آن حکومت واحد جهانی از سوی دیگر».
با توجه به احادیثی همچون «أفضل العبادة انتظار الفرج» یا «أفضل أعمال أمتي انتظار الفرج من الله عزوجل» و نیز با توجه به تشبیه انسان منتظر به رزمنده در رکاب پیامبر صلی الله عليه و آله و امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، این واقعیت آشکار می شود که انتظار ظهور مهدی موعود، همیشه توأم با تلاش و جهاد است. بنابراین انتظار، یعنی باور به اینکه «إن الله لا یغیر ما بقوم حتى یغیروا ما بأنفسهم»؛ یعنی همان گونه که رفتار ناشایست انسان ها زمینه غیبت را فراهم کرد، اعمال شایسته آنها می تواند زمینه ساز ظهور گردد. پس انسان منتظر هم برای پیوستن واطاعت مطلق از امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف -که ولایت در همین انتظار تجلی پیدا می کند- خود را آماده می کند و هم زمینه اجتماعی ظهورخورشید عظمای ولایت را مهیا می نماید؛ چنان که در روایتی فرموده اند: «فیوطئون للمهدي يعني سلطانه».
این نوع از انتظار، آثار و کارکردهای بسیاری در زندگی فردی و اجتماعی منتظران دارد. یکی از این آثار، اصلاح گرایی در دو بعد فردی و اجتماعی است که در صورت توجه، پیامدهای بسیار زیبا و ارزشمندی را برای فرد و جامعه به همراه دارد و موجب پویایی و رشد جامعه منتظر و حرکت به سوی ظهور و جامعه آرمانی مهدوی خواهد شد.